TẠI SAO INSULIN CAO LẠI GÂY BÉO PHÌ?

SỰ GIA TĂNG insulin trong máu gây béo phì. Đây là một điểm rất quan trọng bởi vì nó lập tức chỉ ra điều trị béo phì thành công phụ thuộc vào việc hạ mức insulin. Các loại carbohydrate tinh chế, đã chế biến – đường, bột mì, bánh mì, mì Ý, bánh bông lan, donut, gạo và khoai tây – là những thứ được biết đến với khả năng làm tăng mức đường huyết và sự sản sinh insulin. Nếu những carbohydrate tinh chế này là nguyên nhân chủ đạo làm gia tăng insulin trong máu, chúng cũng chính là nguyên nhân gây tăng cân. Lý thuyết này về béo phì còn được biết đến với cái tên giả thuyết carbohydrate-insulin. Nó hình thành nền tảng vững chắc cho nhiều chế độ ăn ít carbohydrate, chẳng hạn như chế độ ăn Atkins. Bằng cách loại bỏ nhiều carbohydrate “gây béo”, chúng ta sẽ giảm được mức insulin và ngăn chặn việc tăng cân.

Hình 5.3. Béo phì do hormone I: Gia tăng insulin trong máu gây ra béo phì

Khi đọc đến các chương tiếp theo, hãy theo dõi sự phát triển của sơ đồ “Béo phì do hormone” từ hình này cho đến các hình 5.4, 6.3, 7.2, 8.1, 9.1, 9.2, 9.3 và 9.4. Khi được xem theo thứ tự, các sơ đồ này thể hiện sự hình thành của hội chứng chuyển hóa qua thời gian.

ĂN ÍT TINH BỘT CÓ PHẢI LÀ BÍ QUYẾT GIẢM CÂN TỪ THẾ KỶ 19?

Chế độ ăn kiêng ít carbohydrate bắt nguồn từ giữa thế kỷ 19. Vào năm 1863, William Banting (1796-1878), người làm dịch vụ tang lễ quốc tịch Anh, đã xuất bản cuốn sách nhỏ Bức thư về sự béo, gửi đến công chúng, thường được coi là bản hướng dẫn về chế độ ăn đầu tiên trên thế giới. Với cân nặng 91,6 kg, Banting đã cố gắng giảm cân bằng cách ăn ít đi và tập thể dục nhiều hơn. Tuy nhiên, giống như những người ăn kiêng ngày nay, ông đã không thành công.

Theo lời khuyên từ bác sĩ phẫu thuật của mình, Banting đã thử một phương pháp mới. Khi cố gắng tránh bánh mì, sữa, bia, đồ ngọt và khoai tây, những thứ từng chiếm một phần lớn chế độ ăn của mình, ông đã giảm được cân và duy trì được mức cân nặng sau khi giảm. Phần lớn thời gian của thế kỷ tiếp theo, các chế độ ăn ít carbohydrate tinh chế được chấp nhận là một phương pháp điều trị béo phì tiêu chuẩn

Mặc dù các phương pháp ít carbohydrate đã thu được nhiều thành công nhưng giả thuyết carbohydrate-insulin vẫn chưa hoàn thiện. Mặc dù carbohydrate tinh chế chắc chắc là một nhân tố góp phần quan trọng làm gia tăng insulin trong máu, nó không phải là nhân tố duy nhất. Có nhiều yếu tố ảnh hưởng quan trọng khác. Một trong số đó là sự kháng insulin.

VÌ SAO CƠ THỂ CÀNG NGÀY CÀNG KHÁNG INSULIN?

Như chúng ta đã thấy, insulin hoạt động như một chiếc chìa khóa để mở cánh cổng cho glucose đi vào tế bào. Nhưng đôi lúc, trong trạng thái kháng insulin, mức insulin thông thường là không đủ và glucose tích tụ trong máu vì không thể đi vào các tế bào. Để bù đắp, cơ thể sản sinh nhiều insulin hơn để vượt qua sự kháng này, ép glucose trong máu đi vào bên trong. Tác động của nó là đưa mức đường huyết trở lại bình thường nhưng cái giá phải trả là sự gia tăng insulin trong máu. Chúng ta vô cùng quan tâm đến kháng insulin bởi vì sự gia tăng insulin trong máu do bù đắp là yếu tố thúc đẩy sự tăng cân nói chung. Nhưng đây là câu hỏi đáng giá triệu đô: Sự kháng insulin đã hình thành như thế nào ngay từ ban đầu?

Hình 5.4. Béo phì do hormone II: kháng insulin làm gia tăng insulin trong máu

Nguồn: Fung, Jason. Mật mã tiểu đường: Cách chữa bệnh tiểu đường type 2 mà không cần thuốc. 

Dịch bởi Nhã Nam, Nhà xuất bản Thế giới, 2018